หนังเข้าชิงรางวัลออสการ์ปีนี้เข้าฉายในไทยอยู่หลายเรื่อง ถึงแม้สถานการณ์โรคระบาดจะไม่เป็นใจให้คนอยากออกนอกบ้านสักเท่าไหร่ แต่หากจะออกไปดูหนังจริง ๆ หนังชิงออสการ์ที่น่าดูแต่อาจจะถูกมองข้าม คือสารคดีเรื่อง Colectiv (หรือ Collective) จากประเทศโรมาเนีย ที่เข้าชิงทั้งประเภท Best Documentary Film และ Best International Feature หรือรางวัลหนังภาษาต่างประเทศยอดเยี่ยม
น่าสนใจที่โรมาเนียเลือกส่งหนังที่วิพากษ์วิจารณ์ระบบการบริหารของประเทศตัวเองไปชิงออสการ์ (จะว่าไป Colectiv นี่อาจจะเข้าข่าย “หนังชังชาติ” ได้) เพราะหนังพาเราไปชมการเปิดโปงระบบสาธารณสุขของฟอนเฟะ แฉให้เห็นระบบการจัดซื้อที่ผลาญเงินภาษี การติดสินบนมหาศาล มาเฟียสาธารณสุขในหลายรูปแบบ และมาตรฐานการรักษาของโรงพยาบาลรัฐอันตกต่ำจนถึงขึ้นทำคนตายไปจำนวนมาก
ชื่อหนัง Colectiv เป็นชื่อของไนท์คลับที่เป็นต้นเรื่อง หกปีที่แล้วขณะมีคอนเสิร์ตที่นั่น มีวัยรุ่นและคนหนุ่มสาวจำนวนมากเข้าไปฟังดนตรี เกิดไฟไหม้ขึ้นภายใน คนหนีตายกันอลหม่านเพราะ Colectiv ไม่มีทางออกฉุกเฉิน (ตามสูตร อะไรแบบนี้พวกเราคนไทยน่าจะนึกออก) ปรากฏว่ามีคนตายในที่เกิดเหตุ 26 คน นั่นก็เป็นโศกนาฎกรรมที่น่าหดหู่อยู่แล้ว แต่เรื่องบานปลายเพราะคนเจ็บจากแผลไฟไหม้ที่ถูกส่งเข้าโรงพยาบาลรัฐ เกิดเสียชีวิตตามมาอีก 38 คน ทั้ง ๆ ที่รัฐมนตรีกระทรวงสาธารณสุขออกมายืนยันว่าโรงพยาบาลของโรมาเนียมีมาตรฐานสูงเทียบเท่าโรงพยาบาลในยุโรปอื่น ๆ และรับมือกับคนเจ็บสาหัสเป็นจำนวนมากได้
สารคดีเรื่อง Colectiv (หรือ Collective) ดูเพิ่มเติมที่นี่ https://movietoday.org/
